Ιστορία της Ελληνικής σημαίας

Η πρώτη ελληνική Σημαία έγινε επί τουρκοκρατίας και αναφερόταν στο «Θρήνο της Κωνσταντινούπολης». Ήταν ένα απλό λάβαρο με το σημείο του Σταυρού. Πριν το 1453 οι Κρήτες ύψωσαν κόκκινη σημαία με την εικόνα του προστάτη των αποστόλου Τίτου και αυτή είχαν σε όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας.Μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης επαναστατική σημαία ύψωσε πρώτος ό κλέφτης Κροκόδειλος Κλάδας.Ή Σημαία αυτή ήταν κόκκινη με το δικέφαλο αετό. Οι κληρικοί, όσες φορές ήταν επικεφαλής εξεγέρσεων, χρησιμοποιούσαν για σημαίες τα λάβαρα των Εκκλησιών. Οι Κολοκοτρωναίοι είχαν Σημαία λευκή με κυανό Σταυρό στη μέση.Ό Λάμπρος Κατσώνης είχε Σημαία με την εικόνα των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης.Τον Οκτώβρη του 1820 ό Μάρκος Μπότσαρης ύψωσε σε βράχο του Σουλίου την Σημαία της εθνεγερσίας, κατάλευκη, με την εικόνα του Αγίου Γεωργίου και με το Σταυρό πλαισιωμένο από δάφνη.

Την πρώτη επίσημη σημαία ύψωσε στις 28 Φεβρουαρίου του 1821 στο Ιάσιο, ό Αλέξανδρος Υψηλάντης.Είχε τρία χρώματα.Κόκκινο, λευκό και μαύρο.Ό Υψηλάντης επεξηγώντας τα τρία χρώματα έλεγε:«Το κόκκινο σημαίνει την αυτοκρατορική πορφύρα και αυτεξουσιότητα του ελληνικού λαού. Το άσπρο σημαίνει την αθωότητα της δικαίας ημών αφορμής κατά της τυραννίας. Το μαύρο σημαίνει τον υπέρ πατρίδος και ελευθερίας ημών θάνατον».Επίσης επάνω στη Σημαία εικονίζονταν οί άγιοι Κωνσταντίνος και Ελένη με το Σταυρό και τίς λέξεις:«Εντούτω νίκα» στην μία πλευρά και τον φοίνικα με τις λέξεις: «εκ της κόνεώς μου αναγενώμαι» στην άλλη πλευρά.Αυτή, όμως, ή σημαία δεν επικράτησε.

H πρώτη Ελληνική σημαία με το λευκό σταυρό σε γαλανό φόντο, σχεδιάστηκε, υφάνθηκε, ευλογήθηκε και υψώθηκε στην Μονή Ευαγγελίστριας στη Σκιάθο το 1807.Σ’ αυτή ο μοναχός Νήφωνας όρκισε τους οπλαρχηγούς Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, Ανδρέα Μιαούλη, Παπαθύμιο Βλαχάβα, Γιάννη Σταθά, Νικοτσάρα, τον Σκιαθίτη διδάσκαλο τοu Γένους Επιφάνιο – Στέφανο Δημητριάδη και πολλούς άλλους, μετά από μεγάλη σύσκεψη που έκαναν στο Μοναστήρι της Ευαγγελιστρίας για να καταστρώσουν το σχέδιο δράσης τους.

Την 1η Ιανουαρίου του 1822 συνήλθαν στην Επίδαυρο οι Παραστάτες του Έθνους, πρόκριτοι, δημογέροντες, αγωνιστές και αντιπρόσωποι των διαφόρων ελληνικών τμημάτων, όπου στο όνομα της Αγίας και Αδιαιρέτου Τριάδος κήρυξαν «την πολιτικήν ύπαρξιν και ανεξαρτησίαν του ελληνικού έθνους ενώπιον Θεού και ανθρώπων», χρησιμοποιώντας και την πρώτη σφραγίδα της Προσωρινής Διοίκησης της Ελλάδος. Η Α΄ Ελληνική Εθνοσυνέλευση, όπως έμεινε στην ιστορία, συνέταξε και το πρώτο Προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος (γνωστό και ως Οργανικός Νόμος της Επιδαύρου) – το οποίο και ουσιαστικά αποτελεί το πρώτο σύνταγμα της Ελλάδας – που καθιέρωνε σε δύο άρθρα τον τύπο και τα χρώματα της επίσημης ελληνικής σημαίας (κυανό και λευκό), εξουσιοδοτώντας το Εκτελεστικό Σώμα να προσδιορίσει το σχήμα και τις λεπτομέρειες που αφορούσαν τη χρήση της.Ο τύπος και τα χρώματα (κυανό και λευκό) της εθνικής σημαίας καθιερώθηκαν τον Ιανουάριο του 1822 στην Α΄ Εθνοσυνέλευση της Επιδαύρου. Στις 15 Μαρτίου του ίδιου χρόνου το Εκτελεστικό Σώμα (Κυβέρνηση), που είχε αναλάβει την προσωρινή διοίκηση της Ελλάδας, όρισε με το Διάταγμα 540 τρεις τύπους σημαιών : μια σημαία ξηράς και δυο θαλάσσης, μια για το πολεμικό και μια για το εμπορικό ναυτικό.Η σημαία της ξηράς είχε σχήμα τετράγωνο, κυανό και έφερε έναν λευκό σταυρό που κάλυπτε όλη της την επιφάνεια. Οι σημαίες της θαλάσσης είχαν την ίδια μορφή που διαθέτει η σημερινή εθνική σημαία. Μοναδική διαφορά στη σημαία του εμπορικού ναυτικού ήταν η αντιστροφή των χρωμάτων (κυανό αντί λευκού) στη θέση του σταυρού. Η σημαία των εμπορικών πλοίων εξομοιώθηκε με εκείνη των πολεμικών το 1828, όταν αναγνωρίστηκε ότι τα εμπορικά πλοία είχαν λάβει μέρος στον αγώνα ως πολεμικά.

Επί Όθωνα προστέθηκαν στη σημαία του στρατού ξηράς και του πολεμικού ναυτικού τα βασιλικά παράσημα. Η εμπορική σημαία ορίστηκε να είναι σαν την σημαία του πολεμικού ναυτικού, αλλά χωρίς τα παράσημα. Το κυανό χρώμα της σημαίας σκούρυνε προκειμένου να ταυτίζεται τα χρώματα της Βαυαρίας, από τον βασιλικό οίκο της οποίας προερχόταν ο Όθωνας. Το 1862 με την κατάλυση της βασιλείας του Όθωνα, αφαιρέθηκαν απ’ τις σημαίες τα βασιλικά παράσημα.Επί Γεωργίου Α΄ προστέθηκε στις σημαίες στρατού και πολεμικού ναυτικού το βασιλικό στέμμα. Το 1864, ορίστηκε η σημαία του πεζικού να φέρει στο κέντρο της εικόνα του Αγίου Γεωργίου, προστάτη του πεζικού.

Στις 31 Μαΐου 1914 εκδόθηκε βασιλικό διάταγμα που όριζε με ακρίβεια τη μορφή των σημαίων, χωρίς να μεταβάλλει τα βασικά χαρακτηριστικά που ήδη είχαν. Ορίστηκε επίσης σημαία που θα χρησιμοποιείτε από υπουργεία, πρεσβείες, δημόσιες ή δημοτικές υπηρεσίες και φρούρια. Ακόμη όρισε οτι η σημαία του εμπορικού ναυτικού είναι και η εθνική σημαία, αυτή δηλαδή που επιτρεπόταν να υψώνουν και οι ιδιώτες.Στις 25 Μαρτίου 1924 τα Υπουργεία Στρατιωτικών και Ναυτικών αφαίρεσαν τα στέμματα από τις σημαίες, εκτελώντας το ψήφισμα της Δ΄ Συντακτικής Εθνοσυνέλευσης στην Αθήνα «Περί ανακηρύξεως τής Δημοκρατίας».

Στις 20 Φεβρουαρίου 1930 νέο διάταγμα για τη μορφή της Σημαίας, ορίζει ότι η κλίμακα της εθνικής σημαίας είναι 2:3. Η επίσημη σημαία είναι «κυανούν ορθογώνιο, με αναλογίες διαστάσεων επίσης 2:3, το οποίο διαιρείται σε τέσσερα ίσα ορθογώνια δι’ ορθίου λευκού σταυρού, του οποίου αι κεραίαι έχουσι πλάτος ίσον προς το 1/5 του πλάτους της σημαίας». Η επίσημη σημαία ορίστηκε να χρησιμοποιείται από υπουργεία πρεσβείες, δημόσιες ή δημοτικές υπηρεσίες και φρούρια και η εθνική σημαία από πολεμικά και εμπορικά πλοία, ναυτικά και λιμενικά καταστήματα και ιδρύματα, από τα προξενεία και από τους ιδιώτες. Το διάταγμα όριζε ακόμη η σημαία του πεζικού να χρησιμοποιείται από τα συντάγματα πεζικού και ευζώνων, και στο κοντάρι της να έχει χρυσή σφαίρα που φέρει άνω μικρό σταυρό, εμπρός τον αριθμό του συντάγματος και πίσω το γράμμα Π.Στις 10 Οκτωβρίου του 1935 επαναφέρονται τα στέμματα στις σημαίες με το ψήφισμα της Ε΄ Εθνικής Συνέλευσης στην Αθήνα «Περί καταργήσεως τής αβασιλεύτου Δημοκρατίας».

Το 1967 η Δικτατορία των Συνταγματαρχών αφαιρεί το στέμμα από τις σημαίες, και το 1969 με νέο ψήφισμα καταργείται η σημαία του πεζικού και καθιερώθηκε ως επίσημη σημαία η σημαία του ναυτικού. Στις 18 Αυγούστου του 1970 αλλάζει η αναλογία της σημαίας από 2:3 σε 7:12. Μετά τη Μεταπολίτευση, ο Νόμος 48/1975 «Περί τής εθνικής σημαίας τής Ελλάδος καί τού εμβλήματος τής Ελληνικής Δημοκρατίας» και το Προεδρικό Διάταγμα 515/1975 ρυθμίζουν με λεπτομέρειες την μορφή και τις διαστάσεις της σημαίας.Ο Νόμος 851/21-12-1978 (ΦΕΚ 233 τ. Α΄) «Περί εθνικής Σημαίας, των Πολεμικών Σημαιών καί του Διακριτικού Σήματος τού Προέδρου τής Δημοκρατίας» καθόριζει την επίσημη εθνική σημαία που χρησιμοποιούμε μέχρι σήμερα, καθώς και τις τεχνικές και τυπικές προδιαγραφές της. Η κλίμακα της σημαίας αλλάζει πάλι σε 2:3, όπως φαίνεται από τις διαστάσεις που προβλέπονται (π.χ. 432:648 ή 90:135). Στο άρθρο 9, καταργούνται οι διατάξεις των προηγούμενων ετών (1967, 1969, 1971, 1973, 1975). Η επίσημη σημαία, ίδια με τη σημαία του στρατού ξηράς, καταργείται με αυτόν τον νόμο και αντικαθίσταται πλήρως από την εθνική σημαία. Η σημαία αναρτάται πάνω σε λευκό κοντό στη κορυφή του οποίου υπάρχει (σε συγκεκριμένες περιπτώσεις) λευκός σταυρός.Το 1980, το Προεδρικό Διάταγμα 348/17-4-1980 (ΦΕΚ 98 τ. Α΄), καθορίζει με λεπτομέρειες τις προδιαγραφές για τις πολεμικές σημαίες. Η σημαία της Πολεμικής Αεροπορίας φέρει στο κέντρο του σταυρού την εικόνα του Αρχάγγελου Μιχαήλ.

Το ριγωτό πρότυπο επιλέχτηκε λόγω της ομοιότητάς του με την κυματιστή θάλασσα που περιβάλλει τις ακτές της Ελλάδας.Η εκδοχή του λευκού σταυρού μέσα σε κυανό πλαίσιο χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα παράλληλα με την πιο διαδεδομένη μορφή με τις ρίγες .Τα χρώματα της σημαίας, γαλάζιο και λευκό, συμβολίζουν το γαλάζιο της Ελληνικής θάλασσας και το λευκό των αφρισμένων κυμάτων.Οι οριζόντιες γραμμές είναι 9, όσες και οι συλλαβές του συνθήματος της Ελληνικής Επανάστασης, «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ `Η ΘΑΝΑΤΟΣ».

Ο λευκός σταυρός συμβολίζει την αφοσίωση των Ελλήνων στην Ορθόδοξη Χριστιανική Πίστη, καθώς και τη συμβολή της Εκκλησίας στο σχηματισμό του σύγχρονου Ελληνικού Κράτους.Η Εθνική Σημαία της Ελλάδος αποτελείται από εννέα ίσου πλάτους οριζόντιες, παράλληλες γραμμές, πέντε κυανές και τέσσερις λευκές, σε διαδοχή, έτσι ώστε η πρώτη και η τελευταία να είναι κυανές. Στο πάνω αριστερό τμήμα σχηματίζεται ένα κυανό τετράγωνο που καταλαμβάνει τις πέντε πρώτες γραμμές, μέσα στο οποίο υπάρχει λευκός σταυρός. Η σημαία αναρτάται πάνω σε λευκό κοντό στη κορυφή του οποίου υπάρχει (σε συγκεκριμένες περιπτώσεις) λευκός σταυρός.

πηγες www.pigizois.net ,  www.paidika.gr,  www.asxetos.gr ,  www.pare-dose.net

Ο ΚΑΤΣΟΥΛΙΝΟΣ ΨΑΧΝΕΙ ΦΙΛΟΥΣ

Ο Κατσουλίνος, κλασσικός ήρωας της παραμυθοχώρας μια μέρα επισκεπτεται πολύ στεναχωρημένος το νηπιαγωγείο:\
-Καλημέρα παιδιά είμαι πολύ στεναχωρημένος σήμερα και αποφάσισα να μη ξαναπατήσω στο σχολείο μου στην Παραμυθοχώρα.
-Και γιατί αυτό, τον ρώτησαν τα παιδιά.
-Να όποτε πάω είμαι τελείως μόνος μου και κανένα παιδί δε θέλει να γίνει φίλος μου.
-Μα γιατί τι κάνεις Κατσουλίνο και δεν έχεις φίλους;
-Όταν κάποιο παιδάκι δε με παίζει εγω πάω και το λέω στην κυρία.Ύστερα κάθομαι κοντά του και τον κοιτάω με πολύ προσοχή. Είμαι πολύ καλό παιδί, πίστεψτέ με, άχνα δε βγάζω, μόνο κοιτάω. Αλλά και πάλι, παρόλο που δε πειράζω κανένα, τα παιδιά δε με διαλέγουν για φίλο τους στα παιχνίδια. Είμαι απελπισμένος. Τι κάνω στραβά δεν ξέρω βοηθήστε με.
 Αμέσως η νηπιαγωγός και τα παιδιά έβαλαν ένα πολύ σημαντικό σχέδιο σε εφαρμογή. Έπρεπε να βρουν τρόπους να μάθουν τον Κάτσουλίνο να κάνει φίλους. Έστειλαν λοιπόν γράμματα σε όλα τα νηπιαγωγεία του τόπου για να βοηθήσουν τον ήρωά μας. Μέχρι και μένα την καϋμένη δεν άφησαν σε ησυχία και με ανάγκασαν μέρα μεσημέρι να ενημερώσω αυτό το site για να βοηθήσω στην εκστρατία. Έκατσα λοιπόν και σας τα έγραψα αναλυτικά για να καταλάβεται πως έχουν τα πράγματα εύχομαι να βρείτε σύντομα λύση για το μικρό μας φίλο.
φιλάκια πολλά η φίλη σας, Μπλαστρώνα.

ENA ΥΠΕΡΟΧΟ ΠΑΡΑΜΥΘΙ ΓΡΑΜΜΕΝΟ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΑΔΕΛΦΟ ΠΟΠΗ ΠΟΡΙΩΤΗ ΓΙΑ ΤΗ ΓΛΥΚΙΑ ΜΑΣ ΧΙΟ. ΑΠΟΛΑΥΣΤΕ ΤΟ.

Η Χιόνη ζει στο κάστρο της Χίου

Κόκκινη κλωστή δεμένη,

στην ανέμη τυλιγμένη.

Δώστης κλώτσο να γυρίσει,

 παραμύθι ν’ αρχινήσει.

Παραμύθι, παραμύθι ,

 πούναι τόσο αληθινό,

άλλο ας μη καθυστερήσω

 και αμέσως αρχινώ.

Μια φορά κι έναν καιρό σ’ ένα όμορφο νησί του Αιγαίου, που λιαζόταν στο λαμπερό φως του ήλιου , του ηλιάτορα κι είχε γύρω- τριγύρω δαντελωτά ακρογιάλια να βρέχονται απ’ το γαλάζιο κύμα της

 θάλασσας , γεννήθηκε μια όμορφη κόρη.

Ο πατέρας της, ξακουστός ναύαρχος του Βυζαντίου και σπουδαίος πολεμιστής της θάλασσας, έφτιαξε για χάρη της ένα πολύ γερό κάστρο που έφτανε από την  μεγάλη πλατεία του νησιού μέχρι την θάλασσα. Τα τείχη του ήταν φτιαγμένα από μεγάλες πέτρες και στις πολεμίστρες ψηλά στέκονταν  κι αγνάντευαν το πέλαγος, περήφανα μεγάλα μαύρα κανόνια που πετούσαν φωτιές με βαριές σιδερένιες μπάλες.

Είχε δυο μεγάλες βαριές πόρτες που έβγαζαν  προς τη θάλασσα και

 μια μεγάλη πόρτα φτιαγμένη από γερό σίδερο και χοντρά ξύλα, που έκλεινε με μια βαριά και χοντρή αλυσίδα και κλειδαριά με μεγάλο κλειδί.

Για να φτάσει κάποιος σε πόρτα του κάστρου έπρεπε να περάσει μια ξύλινη γέφυρα που την κατέβαζαν οι ακοίμητοι φρουροί της κάθε πόρτας, όταν ήταν για να έρθει κάποιος και την ανέβαζαν για να εμποδίσουν τους εχθρούς που δεν έπρεπε να μπουν. Κι αυτό γιατί γύρω από το κάστρο υπήρχε μία τάφρος δηλ. κάτι σαν βαθύ ποτάμι γεμάτο νερό.

Μ’ αυτό τον τρόπο ο γενναίος καπετάνιος του Βυζαντινού στόλου, ήθελε να προστατέψει την μονάκριβή του θυγατέρα από τις επιθέσεις των πειρατών και των άλλων εχθρών που ήθελαν να κατακτήσουν το ζηλευτό νησί.

Μέσα σ’ αυτό το κάστρο- καταφύγιο ήταν το Παλατάκι  όπου μεγάλωνε με ασφάλεια η Χιόνη, έτσι ονόμασαν την μοναχοκόρη του σπουδαίου θαλασσοπόρου,  επειδή γεννήθηκε σ΄αυτό το μικρό όμορφο νησί του Αιγαίου, που πήρε το όνομά του τα πολύ παλιά χρόνια από την Χιόνη, την κόρη του Οινοποίωνα .

Κι η Χιόνη μεγάλωνε και κάθε μέρα γινόταν όλο και πιο όμορφη, σεμνή, έξυπνη , καλόκαρδη κι όλοι την αγαπούσαν….

Κι όλοι την θαύμαζαν όταν έβγαινε στην πλατεία έξω από το κάστρο για να γεμίσει τη στάμνα της με δροσερό νερό από την μαρμαρένια βρύση και να ταΐσει με ψιχουλάκια τα περιστέρια που την περίμεναν με αγωνία κάθε πρωί . Την θαύμαζαν κι όταν έβγαινε βόλτα για να συναντήσει τις φίλες της στην παραπάνω βρύση για να πούνε τα μυστικά τους και να μοιραστούνε τα όνειρά τους.

Μια μέρα λοιπόν είχε πάει με την παραμάνα της βόλτα στην πλατεία του κάστρου για ν’ αγοράσει χρωματιστές κορδέλες για τα μαύρα λαμπερά μακριά της μαλλιά και υφάσματα για τα φορέματα και τα πέπλα της, από τους πραματευτάδες που πουλούσαν εκεί ένα σωρό όμορφα πράγματα.

Εκεί λοιπόν συνάντησε έναν ιππότη, που καθόταν περήφανος  και περιπολούσε πάνω στο άσπρο του άλογο κι ήταν ό,τι πιο όμορφο είχε δει στη ζωή της.

Αλλά και το παλικάρι τάχασε καθώς αντίκρισε τα όμορφα μάτια της Χιόνης να τον κοιτάζουν. Όμως εκείνη την στιγμή, τον φώναξε ο αξιωματικός του κι έπρεπε να φύγει.

Η Χιόνη απογοητεύτηκε πολύ και γύρισε στο μικρό της παλατάκι πολύ θλιμμένη. Το ίδιο βράδυ όμως άκουσε κάποιον να τραγουδά γλυκά κάτω από το παράθυρό της. ΄Ηταν εκείνος!!! Κι όταν άνοιξε το παράθυρο της έστειλε ένα κόκκινο τριαντάφυλλο μ’ ένα σημείωμα.

Το σημείωμα έλεγε να συναντηθούν το επόμενο βράδυ στην άκρη του κάστρου προς την πλευρά της θάλασσας στην  περιοχή που λέγεται Μπεντένια.

Εκεί λοιπόν την άλλη βραδιά, κάτω από το φως του φεγγαριού, συναντήθηκαν η Χιόνη και το παλικάρι κι αγαπήθηκαν.

Την άλλη μέρα όμως καθώς το παλικάρι είχε βγει για περιπολία με το άλογό του έξω από κάστρο, εμφανίστηκαν ξαφνικά και από το πουθενά άγριοι πειρατές. Κι οι φρουροί της μεγάλης πόρτας του κάστρου, ανέβασαν γρήγορα τη γέφυρα για να σώσουν τους κατοίκους από την μανία των πειρατών. Δυστυχώς όμως αυτοί λύσσαξαν από το κακό τους,   πήραν όμηρο μαζί τους στο καράβι τον όμορφο ιππότη , κι άνοιξαν πανιά για μακριά.

Η Χιόνη όταν έμαθε τ’ άσχημα νέα ήταν απαρηγόρητη κι έκλαιγε συνεχώς. Κι όταν τα δάκρυά της έπεφταν στη γη φύτρωνε ένα χαμηλό δεντράκι που λέγεται σχοίνος  που κι αυτό με τη σειρά του έκλαιγε μαζί της με δάκρυα που είχαν άρωμα μαστίχας ( το δεντράκι αυτό ακόμα φυτρώνει σε κάποια μέρη της Χίου και κλαίει παράγοντας το γνωστό μας μαστίχι). Πήγαινε  λοιπόν κάθε μέρα στα μπεντένια κι αγνάντευε με λαχτάρα το πέλαγος , μήπως φανεί το πειρατικό καράβι που πήρε τον καλό της, αλλά τίποτα δεν γινόταν. Δεν έτρωγε, δεν έπινε, δεν κοιμόταν, μέχρι που αρρώστησε.

Τότε ο πατέρας της, πήρε το πιο μεγάλο καράβι του στόλου, τη ναυαρχίδα και βγήκε για να ψάξει να τον βρει.

Ο καιρός περνούσε όμως κι ο πατέρας της Χιόνης, αν και νίκησε πολλούς πειρατές, δεν συνάντησε πουθενά το παλικάρι. Κι η Χιόνη κάθε μέρα χειροτέρευε και πονούσε όλο και πιο πολύ. Τότε μια καλή νεράιδα που την λυπήθηκε, την μετέτρεψε σε αερικό ( αεράκι δηλαδή), ώστε να υπάρχει για πάντα και στην περίπτωση που θα επέστρεφε ο αγαπημένος της, τα μάγια θα λυνόταν αμέσως και θα γινόταν ξανά η Χιόνη,  νέα κι όμορφη όσο ποτέ.

΄Ετσι λοιπόν η Χιόνη περιπλανιόταν μέσα στα στενά σοκάκια του κάστρου, ζούσε την ιστορία του τόπου μαζί με τους ανθρώπους γύρω της και τα χρόνια περνούσαν…Κι όταν η Χιόνη έβλεπε καράβι νάρχεται στον ορίζοντα, μαλάκωνε, γαλήνευε η ψυχή της κι από τη χαρά της φυσούσε απαλά, αλλά όταν το καράβι προσπερνούσε κι έφευγε, αγρίευε, φυσούσε δυνατά, ξήλωνε πορτοπαράθυρα και κεραμίδια από τις σκεπές των σπιτιών και ξεσήκωνε στη θάλασσα βουνά τα κύματα.

Και μετά τους Βυζαντινούς, εγκαταστάθηκαν στο νησί οι Βενετοί που περιποιήθηκαν  κι επέκτειναν τα πεσμένα (από τις μάχες και τα χρόνια) τείχη. Κι έφτιαξαν νέα κτίρια μέσα στο κάστρο για να εξυπηρετούν καλύτερα τις ανάγκες του στρατού τους. Κι ήρθαν μετά οι Γενοβέζοι που φρόντισαν κι αυτοί να διατηρήσουν γερό και καλά οχυρωμένο το κάστρο.

Και κάποια στιγμή βλέπει η Χιόνη τους Γενοβέζους να υπογράφουν μέσα στο εκκλησάκι του Αι Νικόλα,  νότια απ’ τα μπετένια, το χαρτί που παρέδιδαν το όμορφο νησί, για κακή μας τύχη στους Τούρκους.

Κι έτσι ήρθαν οι Τούρκοι!!!

 Καταστροφή !

Γκρεμίσανε τις εκκλησιές μας μέσα στο κάστρο και χτίσανε τα δικά τους τζαμιά, με πιο τρανό απ’ όλα αυτό που στήσανε στην κεντρική πλατεία, απέναντι από την μαρμαρένια βρύση με το κρυστάλλινο νερό.

Κι εκεί στην αγαπημένη της γωνιά, στα μπεντένια, χτίσανε τα λουτρά τους, όπου βρίσκονταν για να κάνουν το μπάνιο τους και να μιλήσουν για τους καημούς τους και να καταστρέψουν την γαλήνη και την ησυχία της μοναξιάς της.

Κι έβαλαν τους νεκρούς τους από την ναυαρχίδα που χτύπησε το μπουρλότο του ο Κανάρης, στην πλατεία του κάστρου για να τους τιμήσουν.

 Κι όταν έκλεισαν στην φυλακή του κάστρου , (που φτιάχτηκε για να κλείνει κακούς πειρατές), τους Χιώτες που συνέλαβαν η Χιόνη στεναχωρήθηκε τόσο πολύ κι έκανε τέτοια φουρτούνα που δεν μπορούσε να βγει από το λιμάνι κανένα  καράβι.

Κι όταν τελικά οι Τούρκοι σκότωσαν στην πλατεία  μπροστά στον κόσμο , αυτούς τους Χιώτες, , η Χιόνη έκανε τέτοιο χαλασμό που σχεδόν γκρεμίστηκαν όλα τα σπίτια στο κάστρο.

 Κι αργότερα, όταν έφυγε το κακό που λέγεται ( Τούρκοι κατακτητές) που σκότωσαν πάρα πολλούς ανθρώπου κι έκαψαν ό,τι εύρισκαν μπροστά τους, ήρθαν από τα αντικρινά παράλια κάποιοι ταλαιπωρημένοι και φοβισμένοι άνθρωποι- Πρόσφυγες τους είπαν- και ρίζωσαν μέσα στο κάστρο.

Πήραν πέτρες από τα τείχη του κι έφτιαξαν καλυβόσπιτα για  να μείνουν, να ζήσουν και να προφυλαχτούν από τη μανία της θάλασσας και τον κακό καιρό.

 Κι οι Έλληνες πήραν πέτρες από το κάστρο κι έφτιαξαν ένα σπίτι-ορφανοτροφείο για να φροντίσουν τα παιδιά που δεν είχαν γονείς, γιατί οι γονείς τους σκοτώθηκαν στον πόλεμο.

Και πήραν ακόμα πέτρες για να φτιάξουν σχολεία, όπου θα μάθουν γράμματα τα μικρά Ελληνόπουλα,  και ιστορία, ώστε κανείς να μην μπορεί πια να τους στερήσει την ελευθερία τους.

Και τα χρόνια πέρασαν, κι η Χιόνη πλανιέται ακόμα σαν αερικό μέσα στα στενά σοκάκια του κάστρου, μπαίνει μέσα στα μικρά φτωχικά σπίτια και ζει τις χαρές, τις λύπες, τα τραγούδια, τα όνειρα των ανθρώπων….Και κάθε μέρα, πρωί-απόγευμα βρίσκεται στα μπεντένια ν’ αγναντεύει τη θάλασσα, να μιλά με τους γλάρους και να περιμένει τον καλό της για να λυθούνε τα μάγια…….

Σημ. Τα παιδιά πρότειναν ένα άλλο τέλος:

Εκεί στα ξένα που πήγε το παλικάρι ήταν κι αυτό πολύ στεναχωρημένο κι όπως δεν έτρωγε και δεν έπινε, αρρώστησε βαριά. Ο βασιλιάς του τόπου όπου βρέθηκε έστειλε γιατρούς να τον γιάνουν, μα δεν γινόταν τίποτα γιατί τον πονούσε η καρδιά του μακριά από την αγαπημένη του. Τότε επειδή ο βασιλιάς τον συμπαθούσε πολύ γιατί ήταν έξυπνο και προκομμένο παλικάρι έδωσε εντολή στον μάγο του και τον μεταμόρφωσε σ’ έναν όμορφο γλάρο, που πέταξε χαρούμενος και μετά από πολλές μέρες ταξίδι, έφτασε στο κάστρο και συνάντησε την αγαπημένη του να τον περιμένει στα μπεντένια. Κι από τότε επειδή τα δικά του τα μάγια δεν μπορούσαν να λυθούν ζουν αγκαλιά ο γλάρος και το αερικό στα τείχη του κάστρου….

Κι αν ποτέ περάσετε από κει και τους δείτε , εσείς θα γνωρίζετε την ιστορία τους.

Ο Σκουϊκη ο σκίουρος ψάχνει σπίτι.

  Μια ήρεμη ημέρα στο νηπιαγωγείο έρχεται ένα γράμμα, είναι από τον Κίμωνα τον κροκόδειλο:

Αγαπητά μου παιδιά σας χαιρετώ. Έχω ακούσει τόσα πολλά από την καλή σας δασκάλα και λυπάμαι πολύ που τόσα χρόνια δεν κατάφερα μια φορά να έρθω και να σας δω στο νηπιαγωγείο σας. Δυστυχώς η δουλειά που κάνω δε μου επιτρέπει να βγαίνω  τα πρωινά γιατί συνήθως κοιμάμαι. Είμαι νυκτοφύλακας, δηλαδή φυλάω το δάσος όλη τη νύχτα μη τυχόν συμβεί κάτι στα ζώα που ζουν εκεί. Εχτές το βράδυ όμως ήμουν πολύ κουρασμένος και με πήρε ο ύπνος. Το πρωί που ξύπνησα συνέβει κάτι φοβερό. ‘Ένας κεραυνός έπεσε στο δέντρο της καλής μου φίλη της ΣκουΙκη, που είναι σκιουράκι και κανείς δεν πρόλαβε να σβήσει τη φωτιά, Αν δεν με είχε πάρει ο ύπνος ίσως και να προλάβαινα να τη βοηθήσω. Τώρα νιώθω υπεύθυνος γιατί το σκιουράκι, η φίλη μου, έχασε το σπίτι της, είναι έγκυος και σε λίγους μήνες θα κάνει σκιουράκια. Πού θα μείνουν; Σας παρακαλώ να κάνετε κάτι για να βοηθήσετε το σκιουράκι. Με αγάπη ο φίλος σας ο Κίμωνας.

Υ.Γ. προσωρινά το σκιουράκι μένει στη θεία της, σε μια Ιτιά κλαίουσα, αλλά το δέντρο είναι πολύ μικρό για να χωρέσει και τα παιδάκια της όταν γεννηθούν. Σας παρακαλώ βοηθήστε με!!!!!!!

Με αφορμή αυτό το γράμμα σχεδιάζουμε με τα παιδιά τον τρόπο που θα φτια χτεί το σπίτι και ανακαλύπτουμε ποικίλα υλικά και τρόπους να το κατασκευάσουμε.  Κατά καιρούς ο Κίμωνας μας στέλνει καινούριες ιδέες και υλικά για να εμπλουτίσουμε το έργο μας. Στο τέλος της χρονιάς γιορτάζουμε με τα παιδιά τα εγκαίνια του καινούριου σπιτιού που τελικά μένει στο νηπιαγωγείο για να παίζουν τα νήπια αφού ο σκίουρος μας βρίσκει ένα καινούριο σπίτι στο δάσος κοντά στη  θεία του.

                                                             

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΕΝΑΡΙΟ ΑΠΟ: ΜΑΤΡΩΝΑ ΠΟΥΠΑΛΟΥ

Center on the Social and Emotional

Foundations for Early Learning

http://csefel.vanderbilt.edu

ΠΡΟΩΘΩΝΤΑΣ ΤΙΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ

ΙΚΑΝΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

Κοινωνικοσυναισθηματικές

Στρατηγικές Διδασκαλίας

Μέρος Β΄

Επιμέλεια σεμιναρίου:

Ελένη Μοσχοβάκη

Σχολική Σύμβουλος

47^ης Περιφέρειας Προσχολικής Αγωγής

Χίος, Οκτώβριος 2010.

ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ   ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ

ΜΕΡΟΣ Β1:

ΑΝΑΠΤΥΞΗ   ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ   ΦΙΛΙΑΣ

Α΄        Δεξιότητες φιλίας που πρέπει να κατέχει ένα παιδί προσχολικής ηλικίας (αναλυτική παρουσίαση των δεξιοτήτων υπάρχει στον Πίνακα που ακολουθεί).

Ø Κάνει υποδείξεις (οργανώνει το παιχνίδι, δίνει ιδέες στο παιχνίδι)‏.

Ø Μοιράζεται τα παιχνίδια.

Ø Συμμετέχει εναλλάξ (αμοιβαιότητα).

Ø Δίνει βοήθεια.

Ø Κάνει θετικά σχόλια.

Ø Ξέρει πότε και πώς να ζητήσει συγνώμη.

Ø Ξεκινάει να δείχνει ενσυναίσθηση.

Παράδειγμα αλληλεπίδρασης παιδιών.

«Κατασκευή κάστρου από ομάδα 5 παιδιών.»[1]

Αντώνης:   Να κάνουμε αυλή. Να κάνουμε μεγάλο διάδρομο (Δεξιότητα οργάνωσης παιχνιδιού. Δίνει ιδέες στο παιχνίδι.).

Κώστας:    Βάλτε τετράγωνα και κύκλους. Βάζω γύρω-γύρω πύργους μικρούς και μεγάλους όχι μέσα στο χώρο μη γεμίσει όλος ο χώρος πύργους. Να κάνουμε ένα θρόνο (Δεξιότητα οργάνωσης παιχνιδιού. Δίνει ιδέες στο παιχνίδι.).

Άγγελος:    Θέλεις και άλλα τουβλάκια Κώστα. Πού να τα βάλω (Μοιράζεται τα παιχνίδια, Δίνει βοήθεια.);

Κώστας:    Δε θέλω άλλο ευχαριστώ πολύ (Δίνει θετική ανατροφοδότηση.).

Αντώνης:   Να κάνω κανόνια (Δεξιότητα οργάνωσης του παιχνιδιού. Δίνει ιδέες στο παιχνίδι.);

Κώστας:    Θα προτιμούσα να είναι μακριά το ένα από το άλλο για να μη κολλάνε (Οργανώνει το παιχνίδι.).

Ελένη:              Εγώ θα φτιάξω μια λίμνη (Δίνει ιδέες.).

Μαρία:       Θέλεις άλλα τουβλάκια; Να κάνω κι εγώ (Δίνει βοήθεια. Οργανώνει το παιχνίδι. Μοιράζεται τα παιχνίδια.).

Ελένη:        Ναι, που θα γίνει η καρέκλα του βασιλιά (Δίνει ιδέες.)!

Κώστας:    Όχι εδώ θα γίνει (έχουν μια διαφωνία). Βάλτε πανοπλίες. Μπράβο Αντώνη είσαι ο καλύτερος (Οργανώνει το παιχνίδι. Δίνει ιδέες. Κάνει θετικά σχόλια.)!

Αντώνης:   Να κάνουμε και φυλακές … (Δίνει ιδέες.).

Β΄                    Οργάνωση της τάξης για την προώθηση των δεξιοτήτων φιλίας.

Ø Δημιουργία περιβάλλοντος αποδοχής όλων των παιδιών.

Ø Χρήση συνεργατικών παιχνιδιών (π.χ., γωνιά δραματοποίησης-κουκλόσπιτο, οικοδομικό υλικό, ομαδικά επιτραπέζια παιχνίδια).

Ø Ενσωμάτωση ευκαιριών για την εξάσκηση δεξιοτήτων φιλίας στο καθημερινό πρόγραμμα (π.χ., στο κουκλόσπιτο να υπάρχουν δύο τηλέφωνα για συνομιλία ανάμεσα σε δύο παιδιά).

Ø Σχεδιασμός δραστηριοτήτων που δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων (π.χ., δραστηριότητες σε ζευγάρια αρχικά, σε ομάδες 3 παιδιών αργότερα, να μοιράζονται τα υλικά).

Ø Το ψυχολογικό κλίμα της τάξης πρέπει να αναδεικνύει τη σημασία της φιλίας ανάμεσα στα παιδιά της τάξης (π.χ., να μιλούν ευγενικά, να βοηθά ο ένας τον άλλο). Αυτό να αναδεικνύεται συνέχεια από τη/το νηπιαγωγό τόσο μέσα από τη συμπεριφορά της/του όσο και μέσα από τη θετική ανατροφοδότηση που δίνει στα παιδιά.

Προσοχή! Η θετική ανατροφοδότηση για να είναι αποτελεσματική πρέπει να περιγράφει τη θετική συμπεριφορά (π.χ., Είμαι πολύ χαρούμενη σήμερα γιατί ο Γρηγόρης και η Μαρία δούλεψαν μαζί και έφτιαξαν ένα πολύ ωραίο τρένο. Μου άρεσε που μοιραστήκατε ιδέες. Μαρία εσύ τι πρότεινες για το τρένο; Εσύ Γρηγόρη; Εσύ τι έφτιαξες Μαρία; Εσύ Γρηγόρη; Μετά την παρουσίαση. Μπράβο συνεργαστήκατε καταπληκτικά. Ανταλλάξατε ιδέες, μοιραστήκατε τα τουβλάκια, παίξατε και οι δύο πολύ αγαπημένα. Ελάτε να χειροκροτήσουμε το Γρηγόρη και τη Μαρία που ήταν πολύ καλοί φίλοι σήμερα στα τουβλάκια.).

Γ΄                    Στρατηγικές για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων φιλίας.

Ø Απευθείας επίδειξη (Ο Κώστας είναι ανώριμος και εξαιρετικά εγωκεντρικός. Πάντα παίρνει κοντά του το κουτί με τους μαρκαδόρους και δεν αφήνει κανένα παιδί να πάρει μαρκαδόρους από το συγκεκριμένο κουτί. Η/Ο νηπιαγωγός μπορεί να καθίσει δίπλα του. Κώστα βλέπω ότι θέλεις να ζωγραφίσεις. Σήμερα θα ήθελα και εγώ να κάνω μια ζωγραφιά. Κάθεται δίπλα του. Θα ήθελα το κουτί στη μέση για να μπορέσω να πάρω και εγώ μαρκαδόρους γιατί διαφορετικά δεν θα μπορέσω να φτιάξω μια ωραία ζωγραφιά. Συζητούν για τη ζωγραφιά τους την ώρα που ζωγραφίζουν. Μου άρεσε που παίρναμε μαρκαδόρους από το ίδια κουτί. Ήσουν καλό φίλος. Πέρασα πολύ ωραία και νομίζω ότι φτιάξαμε ωραίες ζωγραφιές. Τι λες να τις δείξουμε μετά στην παρεούλα; Στην παρεούλα δείχνουμε τις ζωγραφιές και τον επαινούμε δημόσια. Σήμερα ο Κώστας ήταν πολύ καλός φίλος. Ξέρετε τι έκανε την ώρα της ζωγραφικής; Μοιράστηκε το κουτί τους μαρκαδόρους μαζί μου. Νομίζω ότι αξίζει ένα χειροκρότημα.).

Ø Επίδειξη με εικόνες στον υπολογιστή. Η παρουσίαση PowerPoint «Είμαστε φίλοι;» δείχνει εικόνες που μπορούν να αποτελέσουν την αφόρμηση για να συζητηθούν με τα παιδιά οι δεξιότητες φιλίες. Σε κάθε εικόνα ρωτάμε: Είναι αυτά τα παιδιά φίλοι; Γιατί; Πώς συμπεριφέρονται;

Ø Επίδειξη με κούκλες (Μία κούκλα κουκλοθεάτρου μπορεί να περιγράψει πως θύμωσε και χτύπησε τον αδελφό της για να του πάρει το παιχνίδι. Ζητάμε από τη κούκλα να σκεφτεί τι άλλο θα μπορούσε να κάνει, τα παιδιά δίνουν ιδέες.).

Ø Προσομοίωση μιας κατάστασης με τα παιδιά πριν αρχίσει το παιχνίδι τους. (Η Μαρία είναι ντροπαλό παιδί και διστάζει να μπει στο κουκλόσπιτο. Μαρία έλα να παίξεις. Τα κορίτσια παίζουν μαμά με παιδιά. Θέλεις να γίνεις και εσύ παιδί; Ωραία! Πήγαινε στο κουκλόσπιτο και πες τους: Να γίνω και εγώ παιδί της οικογένειάς σας; Κορίτσια η Μαρία θέλει κάτι να σας πει. Για ακούστε την…).

Ø Ανάθεση σε ώριμα παιδιά να υποστηρίζουν άλλα παιδιά που ακόμα δεν έχουν αναπτύξει δεξιότητες φιλίας (Ιουλία, ο Αντώνης δεν έχει μάθει ακόμα να περιμένει τη σειρά του. Δείξε του την κάρτα «τα παιδιά περιμένουν σε σειρά» και κράτα του το χέρι στη γραμμή μέχρι να έρθει η σειρά του.).

Ø Δίδοντας ιδέες για το παιχνίδι τους (Ο Αντώνης θέλει να φτιάξει ένα σπίτι, ο Δημήτρης ένα τρένο. Διαφωνούν έντονα. Η/Ο Νηπιαγωγός παρεμβαίνει δίνοντας εναλλακτική λύση. Τι θα λέγατε να φτιάξει ο Αντώνης ένα σπίτι που θα γίνει ο σταθμός του τρένου, ενώ εσύ Αντώνη θα φτιάξεις το τρένο; Μπορείτε να παίρνετε και επιβάτες από το σταθμό.).

Ø Ενίσχυση της θεμιτής συμπεριφορά περιγράφοντάς την (π.χ., αντί να πούμε: Μπράβο που παίζετε ωραία, μπορούμε να πούμε: Μπράβο που παίζετε εναλλάξ με το αυτοκινητάκι και λέτε ωραία λόγια ο ένας στον άλλο. Ο πύργος που φτιάξατε είναι πολύ ωραίος μου άρεσε ιδιαίτερα που όταν το φτιάχνατε ανταλλάξατε ιδέες.).

Δ΄                    Μαθησιακά στάδια εκμάθησης δεξιοτήτων.

1^ο στάδιο.

Απόκτηση - καινούργιας δεξιότητας ή αντίληψης. Μιλάμε για τις δεξιότητες φιλίας και δείχνουμε στα παιδιά πώς να τις εφαρμόζουν.

2^ο στάδιο.

Ευχέρεια - η ικανότητα να χρησιμοποιήσεις με δική σου πρωτοβουλία μια δεξιότητα ή αντίληψη. Η/o εκπαιδευτικός δίνει πολλές ευκαιρίες να εξασκήσουν τις δεξιότητες φιλίας. Στην αρχή ενθαρρύνει και βοηθά. Απώτερος στόχος είναι τα παιδιά να τις χρησιμοποιούν χωρίς τη δική μας υπενθύμιση.

3^ο στάδιο.

Διατήρηση - διαχρονική χρήση της δεξιότητας ή αντίληψης.

4^ο στάδιο.

Γενίκευση - εφαρμογή της δεξιότητας ή αντίληψης σε νέες καταστάσεις, ανθρώπους, ιδέες, δραστηριότητες και χώρους. Δηλαδή, διατήρηση και εφαρμογή των δεξιοτήτων φιλίας και εκτός σχολείου με άτομα που δεν έχει εξοικείωση.

Ε΄        Δραστηριότητες που υποστηρίζουν την ανάπτυξη δεξιοτήτων φιλίας.

Ø Βιβλία για φίλους: Διαβάζουμε βιβλία για φίλους και κάνουμε συζήτηση με τα παιδιά.. Οργανώνουμε δραστηριότητες επέκτασης.

Ø Το κουτί της φιλίας: Σε ένα κουτί έχουμε σε χαρτάκια τα ονόματα όλων των παιδιών. Με τα παιδιά έχουμε μιλήσει και καταγράψει τι σημαίνει να είναι κάποιος καλός φίλος. Το κάθε παιδί επιλέγει ένα χαρτάκι και ανάλογα με το όνομα του παιδιού που θα διαλέξει θα πρέπει εκείνη τη μέρα να γίνει πολύ καλός φίλος/η με αυτήν/όν.

Ø Το δένδρο της φιλίας: Φτιάχνουμε τον κορμό ενός δένδρου, που είναι το δένδρο της φιλίας. Την ώρα του κύκλου τα παιδιά μας λένε για κάποιο παιδί που παρατήρησαν ότι ήταν καλός φίλος. Θα πρέπει να περιγράψουν τι έκανε αυτό το παιδί. Η συμπεριφορά καταγράφεται σε χαρτί κανσόν που έχει σχήμα φύλλου (π.χ., Ο Ανδρέας βοήθησε τη Μαρία να συμμαζέψουν τα τουβλάκια). Τα φύλλα σταδιακά γεμίζουν τα κλαδιά του δένδρου και δείχνουν πόσο δυναμώνει το δένδρο της φιλίας στην τάξη μας.

Ø Το πάπλωμα της φιλίας: Η δραστηριότητα αυτή είναι παραλλαγή του δένδρου της φιλίας όπου κόβουμε ρόμβους από χαρτί κανσόν και καταγράφουμε συμπεριφορές παιδιών που δείχνουν ότι είναι καλοί φίλοι. Στο τέλος συνθέτουμε όλους τους ρόμβους σε ένα πολύχρωμο πάπλωμα (κολλάζ).

Ø Το βιβλίο της φιλίας: Φωτογραφίζουμε παιδιά κατά τη διάρκεια των δραστηριοτήτων του σχολείου, όπου φαίνεται ότι εξασκούν δεξιότητες φιλίας. Με τις φωτογραφίες φτιάχνουν τα παιδιά το βιβλίο της φιλίας. Περιγράφουν τις φωτογραφίες και τις καταγράφουν ως κείμενο του βιβλίου, το οποίο τοποθετείται στη βιβλιοθήκη της τάξης.

Ø Μουσική - Τραγούδια για τη φιλία.

ΣΤ΄                  Εκπαιδευτικά σενάρια για την απόκτηση των δεξιοτήτων φιλίας.[2]

Δεξιότητες οργάνωσης παιχνιδιού.

Ο Κατσουλίνος (κούκλα κουκλοθεάτρου) ήρωας της χώρας τον παραμυθιών εμφανίζεται στο Νηπιαγωγείο. Είναι πολύ στεναχωρημένος γιατί δεν έχει βρει κανένα φίλο μέχρι τώρα για να παίζει στο Νηπιαγωγείο. Η/Ο νηπιαγωγός τον ρωτάει τι κάνει για να πείσει τα παιδιά να παίξουν μαζί του και εκείνος της απαντάει ότι:

Ή θα πάει να κάνει παράπονα στην κυρία ότι δεν τον παίζουν ή θα πάει και θα κάτσει στη γωνιά που φτιάχνουν τα παιδιά τα τουβλάκια και κάθεται ήσυχα χωρίς να μιλήσει σε κανένα παιδί, βλέπει και περιμένει να του δώσουν να παίξει και αυτός.

Η/Ο νηπιαγωγός ζητάει από τα παιδιά να σκεφτούν πώς να βοηθήσουν τον ηρώα να κάνει φίλους και καταγράφει τις στρατηγικές που προτείνουν τα νήπια..

Μαθαίνω να μοιράζομαι.

Η Κλεοπάτρα (κούκλα κουκλοθεάτρου), που είναι ένα κοριτσάκι που μένει στην ίδια γειτονιά με τον Κατσουλίνο, καταφθάνει εκνευρισμένη μια μέρα στο Νηπιαγωγείο.

-Ακούς εκεί, τι παραπάνω έχει ο Κατσουλίνος από μένα και έκανε τόσους φίλους. Εγώ είμαι πιο καλή. Τις προάλλες να δείτε ένα τέλειο κάστρο που έφτιαξα μόνη μου στο Νηπιαγωγείο, ήταν μούρλια. Κανένας όμως δεν ήρθε να το καμαρώσει. Όλοι έπαιζαν με τους φίλους τους.

-Καλά δεν έχεις φίλους;

-ΟΧΙ.

-Και όταν φτιάχνεις ή παίζεις με κάτι δεν υπάρχει κάποιος να παίζει μαζί σου.

-Όχι βέβαια! Κατά καιρούς έρχονται μερικά παιδιά και μου ζητούν να παίξουν και αυτά μαζί μου, αλλά εγώ δεν τους δίνω σημασία. Δε μου αρέσει να μοιράζομαι τα πράγματα μου ούτε να ακούω τις ιδέες των άλλων. Να, στο κάστρο ήρθε ο Τάκης και μου είπε ότι κάνω καλή δουλεία και θα ήθελε και κείνος να βοηθήσει στην κατασκευή του, αλλά τον έδιωξα. Δεν το θεωρώ απαραίτητο.

Κατά τα άλλα είμαι πολύ θυμωμένη γιατί κανείς δε έρχεται να παίξει μαζί μου.

Με αφορμή αυτό τα παιδιά συζητούν τρόπους με τους οποίους η Κλεοπάτρα θα μάθει να μοιράζεται και να εναλλάσσεται με τα υπόλοιπα παιδιά στα παιχνίδια της, Οι προτάσεις των νηπίων καταγράφονται.

Μαθαίνω να εναλλάσσομαι στο παιχνίδι. Κάνω θετικά σχόλια. Γνωρίζω πώς και πότε να ζητάω συγγνώμη.

Ο Λεωνίδας, ξάδερφος της Κλεοπάτρας, στέλνει ένα γράμμα στα παιδιά (το γράμμα το φέρνει στο νηπιαγωγείο η Κλεοπάτρα) που λέει:

«Βοήθεια παιδιά.

Είμαι ένα παιδί από την παραμυθοχώρα και πάω στο Νηπιαγωγείο. Την προηγούμενη βδομάδα συνέβει κάτι συγκλονιστικό στο σχολείο. Πήγα να παίξω με τη φίλη μου την Κατερίνα κουκλοθέατρο. Θα παίζαμε το αγαπημένο μου θέμα Ben10, εκείνη όμως ήθελε να παίξουμε Patty.Δεν καταλάβαινε πόσο ηλίθια ήταν η ιδέα της. Στο τέλος εκνευρίστηκαν, της είπα ότι έχει τις πιο ανόητες ιδέες του κόσμου και της πήρα την κούκλα. Αυτή άρχισε να κλαίει και τότε νευρίασα πιο πολύ. Της είπα να πάει να χαθεί και ότι ήταν μυξιάρικο. Στο τέλος αυτή έφυγε θυμωμένη και έχει να μου μιλήσει μια βδομάδα. Δεν έχω να παίξω με κανέναν πια και το κουκλοθέατρο δεν έχει πλάκα όταν παίζω μόνος μου. Πείτε μου τι να κάνω σας παρακαλώ για να κερδίσω τη φίλη μου ξανά.

Με εκτίμηση

Λεωνίδας».

Με αφορμή αυτό το γράμμα συζητάμε για τη σπουδαιότητα της εναλλαγής στα παιχνίδια, του να ζητάει κανείς συγγνώμη και να κάνει θετικά σχόλια στο φίλο του.

Ζ΄    Παιδικά βιβλία για τη φιλία.

Ρόμπ Λιούις «Φίλοι» Πατάκης.

Leo Timmers «Ο Δόκτωρ Μπλουμ σε υποβρύχιες περιπέτειες» Δίπτυχο.

Thomas Taylor «Ο Λούντβιχ και το σοκολατένιο μπισκότο» Modern Times.

Λίντσευ Γκάρντινερ «Δικό μου, Δικό σου!» Άμμος.

Donalson & Scheffler «Το μαγικό σκουπόξυλο» Λιβάνης.

Αμπεντί & Νόυεντορφ «Βρομοκάτσικο» Πατάκης.

Αμπεντί & Νόυεντορφ «Γιούπι, Κέρδισα» Πατάκης.

Αμπεντί & Νόυεντορφ «Βρέθηκε» Πατάκης.

Αμπεντί & Νόυεντορφ «Αλήθεια σου λέω, δεν το ‘κανα εγώ!» Πατάκης.

Weninger & Tharlet «Ένας για όλους και όλοι για έναν» Πατάκης.

Landa & Warnes «Συγγνώμη!» Κόκκινη Κλωστή δεμένη.

Γκριμστνεΐλ & Λίνσελ «Το ποντικάκι και τα βατόμουρα» Πατάκης.

Marcus Pfister «Ασημάκης, το πολύχρωμο ψαράκι» Παπαδόπουλος.

Β. Ηλιόπουλος «Τριγωνοψαρούλης εναντίον Μεγάλου Καρχαρία» Πατάκης.

Μάρτιν Αγκάσι «Τα χέρια δεν είναι για να δέρνουμε» Μεταίχμιο.

Ελίζαμπεθ Βέρντικ «Οι λέξεις δεν είναι για να πληγώνουμε» Μεταίχμιο.

Γιολάντα Τσορώνη-Γεωργιάδη «Φίλοι για πάντα» Σαββάλας.

Γιολάντα Τσορώνη-Γεωργιάδη «Ο Κίμωνας σε αποστολή Διάσωσης» Σαββάλας.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΕΚΤΑΣΗΣ

ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

Marcus Pfister «Ασημάκης, το πολύχρωμο ψαράκι» Παπαδόπουλος.

Το βιβλίο αυτό μπορεί να διαβαστεί στα παιδιά αρκετές φορές και να γίνουν διαφορετικές δραστηριότητες κάθε φορά (π.χ., τη μία φορά επαναδιήγηση και εικαστικά, την επόμενη μέρα συζήτηση και δραματοποίηση).

Συζήτηση:

Συζητάμε πώς αισθάνονται οι ήρωες κατά τη διάρκεια της ιστορίας.

Πώς νιώθει ο Ασημάκης για τα γυαλιστερά του λέπια;

Γιατί ήθελε και το μικρό ψαράκι ένα τέτοιο λέπι;

Πώς λέτε να αισθάνθηκε τώρα που αρνήθηκε να του δώσει ένα;

Γιατί αισθάνεται τόσο μόνος ο Ασημάκης;

Γιατί αισθάνεται τώρα τόσο χαρούμενος;

Πώς αισθάνονται τώρα τα άλλα ψάρια του βυθού που έχουν και αυτά από ένα γυαλιστερό λέπι;

Ο Ασημάκης στην ιστορία μας δεν ήθελε να μοιραστεί να λέπια του. Εσείς υπήρχαν φορές που δεν θέλατε να μοιραστείτε κάτι; Συζητάμε πόσο δύσκολο είναι να μοιραζόμαστε ορισμένα πράγματα. Τι μπορούμε να κάνουμε τότε [Ανάλογα με τα παραδείγματα των παιδιών συζητάμε εναλλακτικές λύσεις (π.χ., να ανταλλάξουμε παιχνίδια. Να το δώσω για 5 λεπτά.)].

Αλήθεια τι έκανε ο Ασημάκης όταν είχε το πρόβλημα; Ζήτησε βοήθεια από άλλους. Εξηγούμε ότι και αυτοί μπορούν να ζητούν βοήθεια από τη/το νηπιαγωγό ή άλλα παιδιά όταν έχουν πρόβλημα

Δραματοποίηση με κούκλες.

Τα παιδιά φτιάχνουν ψάρια του βυθού και δραματοποιούν την ιστορία. Κολλάμε με σελοτέιπ ή blue tack στον Ασημάκη ασημένια λέπια τα οποία μοιράζεται με τα άλλα ψάρια.

Κατασκευή μεγάλου βιβλίου

Φτιάχνουμε ένα μεγάλο βιβλίο σε σχήμα ψαριού. Τα παιδιά μοιράζονται ιδέες πώς μπορεί να είναι κάποιος καλός φίλος. Η κάθε σελίδα του βιβλίου αρχίζει με τη φράση:

Είμαι καλός φίλος όταν…

Τη κάθε σελίδα την εικονογραφεί και ένα διαφορετικό παιδί ανάλογα με την ιδέα που είχε.

Πίνακας  Δεξιοτήτων  Φιλίας.

Δεξιότητες	Σημασία	Περιγραφή	Επίδειξη	Εξάσκηση	Προώθηση
Δεξιότητες οργάνωσης παιχνιδιού.	Παιδιά που μπορούν να οργανώσουν το παιχνίδι τους μπορούν να δημιουργήσουν ευκαιρίες για παιχνίδι τόσο για τους εαυτούς τους όσο και τους άλλους.	Προσέλκυσε την προσοχή ενός φίλου. Δώσε του ένα παιχνίδι. Κάνε υποδείξεις τι μπορεί να κάνει με το παιχνίδι.	Ιστορίες, εικόνες, κούκλες κουκλοθεάτρου κλπ. Επιδεικνύουμε τόσο τους θεμιτούς όσο και τους λανθασμένους τρόπους προσέγγισης..	Παίζουμε μαζί τους. Δίνουμε ιδέες πώς μπορούν να οργανώσουν το παιχνίδι τους. Τα παιδιά εξασκούνται με παιχνίδια ρόλων.	Συνεχής ενθάρρυνση να δοκιμάζουν τις νέες τους δεξιότητες.
Μαθαίνω να μοιράζομαι	Παιδιά που μπορούν και μοιράζονται παιχνίδια και υλικά βιώνουν περισσότερες θετικές εμπειρίες με τους συνομηλίκους τους. Γνωρίζουν επίσης πώς να χειρίζονται καταστάσεις όταν δεν θέλουν να μοιραστούν αυτό με το οποίο παίζουν.	Το παιδί έχει παιχνίδια - υλικά. Προσφέρει ή ανταποκρίνεται στην παράκληση φίλων του να πάρουν παιχνίδια - υλικά.	Ιστορίες, εικόνες, κούκλες κουκλοθεάτρου κλπ. Επιδεικνύουμε τόσο τους θεμιτούς όσο και τους λανθασμένους τρόπους προσέγγισης.	Επιδεικνύουμε εμείς πώς μπορούν να μοιραστούν. Τα παιδιά εξασκούνται με παιχνίδια ρόλων Συζητάμε ότι κάποιες φορές μπορεί να μη θέλουμε να μοιραστούμε κάτι και ότι αυτό είναι εντάξει.	Ποια παιδιά θα παίξουν μαζί και θα μοιραστούν τα παιχνίδια; Συζήτηση για τον τρόπο που μπορούν να δουλέψουν τα παιδιά στις γωνιές της τάξης, δίνοντας έμφαση στο να μοιράζονται το υλικό, τους ρόλους κλπ.
Ο Πίνακας συνεχίζεται.

Δεξιότητες	Σημασία	Περιγραφή	Επίδειξη	Εξάσκηση	Προώθηση
Βοηθώ τους άλλους. Είμαι μέλος της ομάδας.	Το να βοηθάς τους άλλους και να ξέρεις πώς να συμπεριφέρεσαι μέσα στη ομάδα βοηθά τα παιδιά στο παιχνίδι τους και ανταποκρίνονται καλύτερα στους άλλους.	Τα παιδιά βοηθούν το ένα το άλλο. Περιέγραψε ή δείξε σε ένα φίλο πώς μπορεί να κάνει κάτι ή να χρησιμοποιήσει ένα εργαλείο κλπ. Βοήθησε ένα φίλο που αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα ή είναι πολύ αναστατωμένος.	Ιστορίες, εικόνες, κούκλες κουκλοθεάτρου κλπ. Επιδεικνύουμε τόσο τους θεμιτούς όσο και τους λανθασμένους τρόπους προσέγγισης.	Κούκλες κουκλοθεάτρου. Η μία κούκλα αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα και θέλει βοήθεια. Πώς μπορεί να βοηθήσει η άλλη; Αν δεν ανταποκρίνεται πώς αισθάνεται η πρώτη κούκλα;. Κάνουμε συζήτηση με τα παιδιά.	Προωθούμε, υποστηρίζουμε και ενθαρρύνουμε τα παιδιά να βοηθούν ή να συνδράμουν άλλα παιδιά που είναι πολύ αναστατωμένα.
Μαθαίνω να εναλλάσσομαι στο παιχνίδι.	Αρχικά τα παιδιά πρέπει να ανταποκρίνονται στην παράκληση του άλλου. Σταδιακά θα πρέπει να υπάρχει αμοιβαία- ισότιμη συμμετοχή των παιδιών στα πλαίσια της ομάδας. Επίσης η διάρκεια του παιχνιδιού θα αυξάνεται καθότι θα έχουμε παρατεταμένη αλληλεπίδραση ανάμεσα στα παιδιά.	«Μια εσύ, μια εγώ…» Μαθαίνει να ζητά τη σειρά του. Μαθαίνει να τραβά την προσοχή των παιδιών κοιτώντας τα, καλώντας τους ή με χειρονομίες ή κρατώντας το χέρι τους για να δείξει ότι ζητά να ξεκινήσει ένα παιχνίδι. Συμμετέχει σε παιχνίδια εναλλαγής.	Η/Ο νηπιαγωγός επιδεικνύει απευθείας παιχνίδια ρόλων.	Επιτραπέζια παιχνίδια, ομαδικά παιχνίδια όπου ο καθένας περιμένει τη σειρά του (π.χ., παιχνίδια με μπάλα).	Προωθούμε, υποστηρίζουμε και ενθαρρύνουμε τα παιδιά να παίρνουν πρωτοβουλίες και να εναλλάσσονται στο παιχνίδι.
Ο Πίνακας συνεχίζεται.

Δεξιότητες	Σημασία	Περιγραφή	Επίδειξη	Εξάσκηση	Προώθηση
Κάνω θετικά σχόλια. Επαινώ.	Τα θετικά σχόλια συμβάλουν αποφασιστικά στις φιλίες των παιδιών.	Με λεκτικό τρόπο: «Έκανες καλή δουλειά …!» «Μου αρέσει ο τρόπος …!» Με σωματική επαφή: Αγκαλιά. Με χτύπημα στον ώμο. Ενώνοντας τις παλάμες.	Η/Ο νηπιαγωγός κάνει συνέχεια θετικά σχόλια για τα παιδιά περιγράφοντας τις συμπεριφορές τους που παρατήρησε.	Ζητάμε καθημερινά από τα παιδιά τη ώρα του κύκλου να κάνουν ένα θετικό σχόλια για τη συμπεριφορά κάποιου παιδιού στη τάξη.	Προωθούμε, υποστηρίζουμε και ενθαρρύνουμε τα παιδιά να κάνουν θετικά σχόλια.
Γνωρίζω πότε και πώς να ζητάω συγνώμη.	Να γνωρίζω πότε και πώς να ζητάω συγγνώμη συμβάλει αποφασιστικά στη δημιουργία φιλικής σχέσης ανάμεσα στα παιδιά.	«Λυπάμαι που σε χτύπησα όταν μου πήρες τη μπάλα.» «Δεν ήθελα να σε σπρώξω.»	Κάνουμε επίδειξη με  κούκλες κουκλοθεάτρου.	Διαβάζουμε διάφορα σενάρια, μπορούμε να δείξουμε εικόνες και ζητάμε από τα παιδιά να σκεφτούν πώς θα μπορούσαν να ζητήσουν συγνώμη.	Προωθούμε, υποστηρίζουμε και ενθαρρύνουμε τα παιδιά την ώρα που ζητούν συγνώμη.

1^η Δραστηριότητα:

Προτείνετε πρακτικές ιδέες (στη στήλη “Ευκαιρίες”) που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν σε διάφορες χρονικές στιγμές του προγράμματος και θα πρόσφεραν καθημερινές ευκαιρίες για την προώθηση δεξιοτήτων φιλίας στα παιδιά προσχολικής ηλικίας.

Ημερήσιο Πρόγραμμα	Ευκαιρίες
Προσέλευση
Κύκλος
Ελεύθερες δραστηριότητες
Οργανωμένες δραστηριότητες
Αυλή
Δεκατιανό
Φαγητό
Παραμύθι
Χαλάρωση
Κύκλος πριν την αποχώρηση
Μετάβαση δραστηριοτήτων

2^η Δραστηριότητα:

….. ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ   : ………………….………………………………………………..……..

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ                  :           …………………………………...…………………………………..…

………………………………………………………………………………………….………..

ΒΙΒΛΙΟ                                                                                                                       : .…………………………………………………………………………

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΦΙΛΙΑΣ

Επιλέξτε ένα βιβλίο και δουλέψτε διαθεματικά δίνοντας έμφαση στην ανάπτυξη των δεξιοτήτων φιλίας.

Περιγράψτε τον τρόπο που παρουσιάσατε το βιβλίο καθώς και τις δραστηριότητες επέκτασης που δουλέψατε με αφορμή το παραπάνω βιβλίο.

3^η Δραστηριότητα:

….. ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ   : ………………….………………………………………………..……..

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΦΙΛΙΑΣ

Αναφέρετε βιβλία που έχετε στη βιβλιοθήκη της σχολικής σας μονάδας και τα θεωρείτε κατάλληλα για την εκμάθηση δεξιοτήτων φιλίας στα παιδιά προσχολικής ηλικίας.

---

[1] Το παράδειγμα κατέγραψε η συνάδελφος κ. Δήμου Παρασκευή στη διάρκεια των ελεύθερων δραστηριοτήτων. Τα ονόματα των παιδιών έχουν αλλάξει.

[2]  Ευχαριστώ τη συναδέλφισσα κ. Ματρώνα Πουπάλου για τη συγγραφή των σεναρίων κουκλοθεάτρου.